Theo trang theo dõi hoạt động cắt giảm nhân sự Layoffs.fyi, từ tháng 3 đến nay, khoảng 20.514 người tại các startup công nghệ trên toàn cầu đã bị sa thải. Con số này dựa trên thông tin công khai tính tới ngày 31/5, chủ yếu diễn ra tại Mỹ.
Layoffs.fyi bắt đầu theo dõi số lượng nhân viên bị cắt giảm từ tháng 3/2020 – khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu. Tính theo quý, số lượng nhân viên bị sa thải chỉ thấp hơn con số 60.000 người mất việc trong giai đoạn tháng 4-6/2020.
Không chỉ “kỳ lân” về hàng tiêu dùng Thrasio (Mỹ) sa thải tới 20% nhân sự mà Reef Technology, nhà cung cấp công nghệ nhà bếp tại Mỹ cũng cho biết đã sa thải khoảng 750 nhân viên – tương đương khoảng 5% tổng nhân sự của mình.
Khó huy động vốn
Nguyên nhân của làn sóng sa thải nhân viên theo tờ báo Nhật Bản Nikkei Asia là do các star-up khó huy động vốn.
Cuộc khủng hoảng của ngành công nghệ xuất hiện và thị trường IPO chững lại. Chỉ số Nasdaq đã giảm gần 30% kể từ đầu năm nay. Số lượng các IPO trên toàn cầu trong quý 1 cũng giảm 50% so với cùng kỳ năm trước, theo Dealogic.
Sự thoái trào của làn sóng IPO thu hẹp lựa chọn huy động vốn của các start-up. Các quỹ đầu tư mạo hiểm giờ đây ít cam kết đầu tư mới nếu họ không thể thu hồi các khoản đầu tư của mình trên thị trường đại chúng.
Hiệu suất danh mục đầu tư yếu kém của SoftBank Group và Tiger Global Management đã gây sóng gió ít nhiều cho hoạt động huy động vốn của giới startup công nghệ. Thậm chí, Chủ tịch kiêm CEO của SoftBank – Masayoshi Son – cho biết tập đoàn Nhật Bản sẽ áp dụng lập trường phòng thủ hơn với “các tiêu chí đầu tư nghiêm ngặt hơn”.
Nhiều startup “kỳ lân” đang chịu áp lực chi phí lớn, chủ yếu là do tuyển dụng nhân sự ồ ạt. Giờ đây, các startup này buộc phải kiểm soát chi tiêu nghiêm ngặt hơn khi mà các nhà đầu tư lớn bắt đầu thắt chặt hầu bao.
Tuy nhiên, không phải tất cả startup “kỳ lân” đều gặp vấn đề về kinh phí. Một số công ty đã huy động đủ vốn trong thời kỳ bùng nổ. Cùng với đó, các cổ đông dài hạn như người hưu trí và giới giàu đã giúp nhiều công ty đầu tư mạo hiểm có khả năng tiếp cận những cơ hội đầu tư mới.
Theo PitchBook, tính tới cuối tháng 3/2022, các công ty đầu tư mạo hiểm Mỹ có sẵn tổng cộng 70 tỷ USD để đầu tư mới – nhiều hơn so với giai đoạn 2008-2010, thời điểm trước và sau khủng hoảng tài chính toàn cầu. Điều này cho thấy một startup tiềm năng vẫn có cơ hội huy động được vốn đầu tư.
Ngoài ra, việc nhiều người bị sa thải trong cuộc khủng hoảng dotcom đó đã trở thành doanh nhân hoặc tìm “bến đỗ” mới tại các công ty hàng đầu. Sự điều chỉnh đối với lĩnh vực công nghệ năm nay được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự thay đổi lớn đối với các start-up “kỳ lân” và có thể cho ra đời những hãng công nghệ đi đầu trong thế hệ tiếp theo, Nikkei Asia nhận định.
Thủy Chu
