Trong một nghiên cứu năm 2011, dưới sự hợp tác của Vodafone (Công ty truyền thông di động lớn nhất thế giới), Accenture (Công ty dịch vụ công nghệ và gia công phần mềm), Oxfam (là một tổ chức chống nghèo đói) đã đưa ra một báo cáo về vai trò của điện thoại di động trong việc nâng cao năng suất, tăng thu nhập cho người nông dân, tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông nghiệp.
Báo cáo được đưa ra nhằm kích thích sự tham gia của các nhà khai thác mạng, chính phủ, tổ chức phi chính phủ, các doanh nghiệp để nhận ra những cơ hội. Báo cáo đã đưa ra 4 nhóm giải pháp hi vọng có thể làm tăng thu nhập nông nghiệp, cắt giảm khí thải, tiết kiệm nguồn nước ngọt cho tưới tiêu nông nghiệp bằng cách sử dụng điện thoại di động:
• Cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính.
• Cung cấp thông tin nông nghiệp.
• Cải thiện thông tin để tăng hiệu quả cho chuỗi giá trị.
• Tăng cường khả năng tiếp cận thị trường.
Cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính
Người nông dân thường có thu nhập thấp, và thu nhập không cố định nên gặp khó khăn trong tiết kiệm, mua bảo hiểm hoặc bảo đảm tiền vay. Các dịch vụ thanh toán, bảo hiểm, đi vay qua di động cho người nghèo có cơ hội tiếp cận các dịch vụ tài chính an toàn với chi phí thấp. Trong nhóm giải pháp này có 3 hệ thống có thể giúp người nông dân tiếp cận các dịch vụ tài chính cơ bản:
• Hệ thống thanh toán di động: hệ thống thanh toán di dộng cung cấp dịch vụ chuyển tiền, tiết kiệm tiền an toàn, hợp lý. Người nông dân có thể trả tiền, rút tiền, nhận tiền từ các thành viên của gia đình sống xa nhà với một mức phí nhỏ. Gửi tiền qua điện thoại di động tránh cho nông dân phải đi xa để nhận tiền, thanh toán tiết kiệm thời gian và tiền bạc, và giảm tác động môi trường do giảm việc sử dụng các phương tiện giao thông.
• Hệ thống bảo hiểm di động vi mô: hệ thống bảo hiểm di động vi mô có thể bảo vệ nông dân trước thời tiết xấu gây hại cho thu hoạch. Khi đầu tư cho nông nghiệp, người nông dân sẽ phải trả thêm một mức phí bảo hiểm. Công ty bảo hiểm sẽ theo dõi thời tiết từ xa bằng cảm biến lắp trên cột di dộng hoặc thông tin vệ tinh. Khi có thời tiết xấu, hệ thống tự động thanh toán cho nông dân dựa trên dữ liệu thời tiết địa phương, mức bảo hiểm đã mua.
• Nền tảng cho vay vi mô: nền tảng cho vay vi mô có thể kết nối nhà sản xuất nhỏ với các cá nhân sẵn sàng cung cấp tài chính cho nông dân. Lịch sử thanh toán di động có thể được sử dụng như bằng chứng sử dụng tín dụng. Hệ thống cho phép nông dân quảng bá số vốn cần có, mục đích sử dụng, lợi nhuận kỳ vọng từ đầu tư. Các nhà đầu tư có thể duyệt hồ sơ của người vay, chọn giá trị cho vay phù hợp. Sau khi thỏa thuận, người nông dân có thể nhận tiền từ nhà đầu tư qua hệ thống thanh toán di dộng.
Cung cấp thông tin nông nghiệp?
Nông dân ở các nước đang phát triển bị hạn chế về tiếp cận thông tin. Việc sử dụng di động có thể thu hẹp khoảng cách thông tin. Việc nâng cao kiến thức của người nông dân có thể làm tăng 35% năng suất. Người nông dân có thể tiếp cận thông tin bằng cách gọi điện đến đường dây giúp đỡ, nhận tin nhắn cảnh báo, lời khuyên, thông tin thời tiết, tư vấn sâu bệnh, kỹ thuật nông nghiệp,… Trong nhóm giải pháp này có hai nền tảng:
• Nền tảng thông tin di động: người nông dân có thể nhận được các thông báo trực tiếp từ điện thoại, thông tin này phù hợp với vị trí, loại cây trồng mà người nông dân trồng.
• Nền tảng đường dây trợ giúp nông dân: người nông dân có thể gọi điện đến một đường dây trợ giúp để có các lời khuyên.
Cập nhật thông tin thời tiết giúp địa phương có kế hoạch trồng, tưới tiêu và thu hoạch. Thông tin về giá cả thị trường và xu hướng tiêu dùng giúp họ chọn loại cây trồng phù hợp, mang lại lợi nhuận cao. Lời khuyên về kỹ thuật có thể cải thiện tập quán canh tác để thúc đẩy sản xuất nông nghiệp bền vững hơn. Thông tin dịch vụ cũng có thể bao gồm các quy định, trợ cấp của chính phủ. Thông tin thời tiết có thể giúp nông dân dự báo lượng nước để tiết kiệm nước sử dụng cho cây trồng. Nâng cao kỹ thuật, sử dụng vật tư hiệu quả có thể làm giảm lượng khí thải CO2.
Cải tạo thông tin nâng cao hiệu quả trong chuỗi cung ứng
Quy trình trồng trọt rất phức tạp và bị chia thành nhiều phân đoạn như quy mô trang trại, nhà bán lẻ, nhà phân phối và xuất khẩu,… Sự phức tạp này dẫn đến sự kết hợp giữa các khâu không hiệu quả. Công nghệ di động có thể giúp thu thập dữ liệu và chia sẻ thông tin ở những địa điểm khác nhau. Các thông tin thu thập theo thời gian thực hỗ trợ việc ra quyết định của doanh nghiệp nâng cao hiệu quả. Có 4 giải pháp cho nhóm này:
• Giao nhận thông minh: thiết bị di động được sử dụng để thu thập vị trí, tốc độ và đường đi của xe phân phối thực phẩm, giúp các nhà phân phối quản lý đội xe phân phối hiệu quả, giảm chi phí cho nông dân và nhà phân phối, giảm sử dụng nhiên liệu và lượng khí thải carbon, ngăn ngừa hư hỏng thực phẩm.
• Hệ thống theo dõi và truy xuất nguồn gốc: điện thoại di động được sử dụng để ghi lại sự di chuyển của các sản phẩm từ trang trại đến các cửa hàng. Di động có thể được sử dụng để truy xuất vị trí, chất lượng và số lượng mặt hàng tại một thời điểm trong chuỗi cung ứng. Truy xuất nguồn gốc cũng có thể giúp xác định và giải quyết các vấn đề an toàn thực phẩm, bệnh dịch nhanh hơn.
• Quản lý mạng lưới nhà cung cấp: các đại lý đến các trang trại, có thể sử dụng điện thoại di động để lấy dữ liệu về các cơ sở vật chất, sản lượng dự kiến của các trang trại. Bằng cách sử dụng thiết bị di động các đại lý có thể thu thập, quản lý số lượng lớn các trang trại tin cậy, nhanh chóng và rẻ tiền.
• Quản lý mạng lưới phân phối: Nhà phân phối giống, phân bón, sản phẩm bảo vệ cây trồng gặp khó khăn giám sát mạng lưới rộng lớn các nhà bán lẻ. Các nhà bán lẻ có thể ghi lại doanh số bán hàng bằng điện thoại di động có camera quét mã vạch, gửi dữ liệu này thẳng đến một trung tâm hệ thống để phân tích. Trung tâm sẽ thu thập doanh số bán hàng trên khắp một vùng, giúp nhà phân phối xác định nhu cầu của địa phương và nhu cầu mới, tính toán sự sẵn sàng của vật tư. Người nông dân có thể được hưởng lợi thông qua cải thiện tính sẵn có của vật tư, giảm chi phí đi lại mua vật tư, giá cả phù hợp hơn.
Tăng cường tiếp cận thị trường
Bằng cách sử dụng điện thoại di động, nông dân có thể truy cập vào một thị trường của những người mua tiềm năng trực tuyến và đạt được giá tốt hơn, giúp các thành viên trao đổi về hàng hóa, dịch vụ, kỹ thuật với nhau, người lao động có thể tìm được việc làm ở các nông trại, người trồng có thể trao đổi thực phẩm dư thừa sau khi thu hoạch. Trong nhóm này có 3 hệ thống có thể giúp người nông dân tiếp cận thị trường:
• Sàn giao dịch nông nghiệp: một nền tảng cho người nông dân có thể giao dịch trực tiếp với khách hàng qua điện thoại di động. Nền tảng này có thể kết nối người nông dân trực tiếp với những người mua, điều này giúp cho nông dân đảm bảo mức giá tốt nhất cho sản phẩm của họ. Các đại lý có thể xác định các nguồn cung cấp mới khi nguồn cung bị hạn chế. Kiến thức tốt hơn về thị trường sẽ khuyến khích nông dân trồng các loại cây có tốt hơn, giảm dư thừa sản phẩm.
• Đấu thầu nông nghiệp: một nền tảng trực tuyến cho phép xem xét, đặt giá cho khâu phân phối, chế biến, xuất khẩu thực phẩm. Sử dụng điện thoại di động để truy cập vào các nền tảng đấu thầu trực tuyến có thể giúp người sử dụng có thông tin nhiều hơn và thúc đẩy cạnh tranh.
• Đổi hàng nông nghiệp: một nền tảng di động cho phép các thành viên có thể trao đổi hàng hóa và dịch vụ với nhau. Người dùng có thể đăng ký vị trí, hàng hóa, dịch vụ hoặc các kỹ năng họ có, những gì họ cần. Người lao động có thể sử dụng nền tảng này để quảng cáo các kỹ năng của họ để tìm việc. Chủ trang trại có thể tìm người lao động trong thời gian ngắn. Nông dân có thể trao đổi các mặt hàng thực phẩm dư thừa của họ sau khi thu hoạch lấy các thực phẩm khác từ thành viên của cộng đồng. Báo cáo cũng đưa ra các khuyến nghị đối với nhà khai thác mạng, các tổ chức, doanh nghiệp, chính phủ để mang lại sự thành công của các cơ hội. Ngoài yếu tố về công nghệ, có một số yếu tố hỗ trợ khắc phục sự phức tạp và thúc đẩy phát triển như: xây dựng mối quan hệ, xác định nhu cầu của địa phương, lựa chọn thí điểm dịch vụ qua thí điểm dự án, môi trường pháp lý thuận lợi. Cho phép xem xét, đặt giá cho khâu phân phối, chế biến, xuất khẩu thực phẩm. Sử dụng điện thoại di động để truy cập vào các nền tảng đấu thầu trực tuyến có thể giúp người sử dụng có thông tin nhiều hơn và thúc đẩy cạnh tranh.
• Đổi hàng nông nghiệp: một nền tảng di động cho phép các thành viên có thể trao đổi hàng hóa và dịch vụ với nhau. Người dùng có thể đăng ký vị trí, hàng hóa, dịch vụ hoặc các kỹ năng họ có, những gì họ cần. Người lao động có thể sử dụng nền tảng này để quảng cáo các kỹ năng của họ để tìm việc. Chủ trang trại có thể tìm người lao động trong thời gian ngắn. Nông dân có thể trao đổi các mặt hàng thực phẩm dư thừa của họ sau khi thu hoạch lấy các thực phẩm khác từ thành viên của cộng đồng. Báo cáo cũng đưa ra các khuyến nghị đối với nhà khai thác mạng, các tổ chức, doanh nghiệp, chính phủ để mang lại sự thành công của các cơ hội. Ngoài yếu tố về công nghệ, có một số yếu tố hỗ trợ khắc phục sự phức tạp và thúc đẩy phát triển như: xây dựng mối quan hệ, xác định nhu cầu của địa phương, lựa chọn thí điểm dịch vụ qua thí điểm dự án, môi trường pháp lý thuận lợi.
Trần Lực (tham khảo https://www.accenture.com)